محەمەد سالح: پێدڤیە پشتەڤانیا دەروونی و جڤاکی ل زاڕۆکی بهێتە کرن

دیدار: دلۆڤان هالۆ – زاخۆ

محەمەد سالح، ڤەکۆلەرێ دەروونی و بەرپرسێ سەنتەرێ جڤاکی یێ خێزان و پاراستنا زاڕۆکان ل زاخۆ د دیدارەکێ دا بۆ ڕۆژناما “هەولێر” دیار کر کو پێدڤیە پشتەڤانیا دەروونی و جڤاکی ژ لایێ خێزانێ و قوتابخانێ و سەنتەر و ڕێکخراوان ل زاڕۆکی بهێته کرن، ئەڤجا چ ئەڤ پشتەڤانیە ب شێوەیێ تاکەکەسی بیت یان ژی ب شێوەیێ گڕۆپ بیت، لێ ب دیتنا من پشتەڤانیا ب شێوەیێ گڕۆپ ڕەنگڤەدانەکا ئەرێنی یا باشتر ل سەر زاڕۆکی هەیە، وەکو ڕوونشتنێن دەروونی و چالاکیێن جڤاکی، چونکی د ڤان گڕۆپان دا ڕاهێنانێن زیندی یێن گەلەك باش یێن هەین کو ڕەنگڤەدانێ ژ ڕەفتار و ژیانا زاڕۆکی یا ڕۆژانە دکەن، ئو کاریگەریێ ل دەروون و پەروەردەیا زاڕۆکی دکەن.

ناڤهاتی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر کو زاڕۆك ل پێنج سالێن دەستپێکا ژیێ خوە ئامادەیە بۆ ئاڤاکرنا کەسایەتیا خوە، لەوما ئەگەر خێزان دڤی ژیێ زاڕۆکی دا پشتەڤانیەکا دەروونی و جڤاکی یا بهێز ل زاڕۆکی بکەت و ب پەروەردەیەکا دورست و جوان مەزن بکەت و هەست و سۆزێن وی ل بەرچاڤ بهێنە وەرگرتن، ئو ڕێز ل هزر و بۆچوون و بڕیار و هەلبژارتنێن وی بهێنە گرتن، ل پاشەڕۆژێ دێ بیتە خودان کەسایەتیەکا بهێز ل ناڤ خێزانێ و ل قوتابخانێ و ل گەل هەڤالان و د جڤاکی دا، بەرۆڤاژی ڤێ چەندێ ئەگەر خێزان ب تایبەت کەسێن ئێکێ یێن خێزانێ وەکو دایك و باب زاڕۆکی ب پەروەردەیەکا شاش خودان بکەن و سەرەدەریەکا نە جوان یا دکتاتۆرانە ل گەل زاڕۆکی بکەن وەکو وان دڤێت زاڕۆك بتنێ گۆهداریا وان بکەن و ل دووڤ حەز و خواستا وان بیت و بۆچوونا خوە یا کەسایەتی نەبیت، ئو حەز بکەن زاڕۆکی وەکو خوە و ژیانا خوە پەروەردە بکەن، بێ گۆمان دێ ڤی زاڕۆکی کەسایەتیەکا لاواز هەبیت، ئو دوور نینە ل پاشەڕۆژێ ئەڤ زاڕۆکە تۆلڤەکرنێ لگەل خێزان و جڤاکی بکاربینیت و خوە دووری جڤاکی بکەت، لەوما پەروەردەیا زاڕۆکی زەحمەت ترین تشتە، دڤێت خێزان گەلەك قۆربانیان بۆ پەروەردەکرنا زاڕۆکێن خوە بدەن.
گۆت ژی: “پشتەڤانیا دەروونی یا دروست ئەوە کو دایك و باب وەکو دیتنا زاڕۆکی ڕەفتارێ ل گەل بکەن، ئو ئەگەر زاڕۆكی هندەك ڕەفتارێن شاش ئەنجامدان، وان ڕەفتارێن وی ڕاستڤەکەن نەکو زاڕۆکی سزا بدەن، لەوما نابیت دایك و باب وەکو دیتنا خوە ڕەفتارێ لگەل زاڕۆكی بکەن کا ئەو چ هزر دکەن و چاوا ڕەفتاران دکەن زاڕۆکی بکەنە کۆپیا خوە، ل قۆتابخانێ ژی دڤێت مامۆستایی هشیاری و ڕەوشەنبیریا لایەنێن دەروونی و جڤاکی و پەروەردەیی و وەرزشی ل دوور زاڕۆکی هەبیت، دا کو ب شێوەیەکێ دروست ڕەفتارێ لگەل زاڕۆکی بکەت و پشتەڤانیێ لێ بکەت و هێزێ بدەتێ، ئو دڤێت مامۆستا هەر قۆتابیەکێ ل دووڤ کەسایەتیا وی سەرەدەریێ ل گەل بکەت، چونکی هەر زاڕۆکەك پێدڤی ب شێوەیەکێ پەروەردە و ڕەفتارا جیاواز هەیە”.
زێدەتر ژی گۆت:”مە سەنتەر و ڕێکخراوێن کێم ب گرێدایی زاڕۆکان هەنە ب تایبەت ل سەر ئاستێ جڤاکێ مە یێ خوەجهـ ل دهۆکێ و زاخۆ، ئەڤێن هەین ژی چالاکیێن وان سنووردارن و پێدڤیە چالاکیێن وان بەرفرەهـ تربن داکو خەلکێ پتر باوەری ب ڤان سەنتەر و ڕێکخراوان هەبیت و وێ باوەریێ بۆ خێزانان چێکەن کو ئەڤ چالاکییە د باشن و د بەرژەوەندیا زاڕۆکێن وان دانن و ل پاشەڕۆژێ دێ مفایی ژێ وەرگرن، ئو خێزانێ ژی ئەو ڕەوشەنبیرییە هەبیت کو زاڕۆکێن خوە بنهێرنە ڤان سەنتەر و ڕێکخڕاوان، لەوما ئاهەنگ و چالاکیێن سنووردار یێن کو بتنێ وەکو ڕۆتینەك هندەك جاران دهێنە ئەنجامدان چ مفایی ناگەهینیتە زاڕۆکان، لەوما ئەگەر ب شێوەیەکێ باشتر چالاکیێن هەمەجۆر ل سەر ئاستێ تاکەکەسی و گڕۆپان ل سەنتەر و ڕێکخراوان بهێنە ئەنجامدان، ئەڤە دێ بیتە دەرگەهەك کو ئەم بشێن بەربەستێن تا نوکە ل پێشیا مە بشکێنین و هێزەکا دی بدەینە زاڕۆکی و پشتەڤانیەکا مەزن یا دەروونی و جڤاکی ل زاڕۆکی بکەین، داکو ل پاشەڕۆژێ ئەم نڤشەکێ پێگەهشتی و بهێز و خودان کەسایەتی ئاراستەیی جڤاك و وەلاتێ خوە بکەین”.